गेल्या आठवड्यात मॉस्को येथे झालेल्या शिखर परिषदेत, रशियाचे दबंग शासक व्लादिमीर पुतिन आणि चीनचे अध्यक्ष शी जिनपिंग यांनी अमेरिकन शक्तीचा मुकाबला करण्यासाठी सैन्यात सामील झाले.
परंतु विश्लेषकांचे म्हणणे आहे की क्रेमलिनच्या भव्यतेच्या पार्श्वभूमीवर दोन्ही देशांनी एकता दाखवली, तर शिखर परिषदेने संबंधांमधील असमान शक्ती आणि रशियाची जागतिक स्थिती कमकुवत झाल्याचे प्रकट केले.
यूएस-चीन जागतिक स्पर्धा सल्लागार असलेल्या ऍटलस संघटनेचे संस्थापक जोनाथन वॉर्ड म्हणाले की असंतुलन अखेरीस युनियनचे विभाजन करू शकते.
जागतिक नेत्यांनी पुतिनच्या सैन्याला युक्रेनच्या अनाठायी आणि क्रूरपणे ताब्यात घेतल्याबद्दल एक पराक्रम मानले आहे. दरम्यान, पश्चिम युरोपातील श्रीमंत लोकशाहींनी रशियन अर्थव्यवस्थेशी संबंध तोडले आहेत.
आक्रमण झाल्यापासून, चीनने रशियाशी आपले आर्थिक संबंध अधिक दृढ करण्याचा निर्णय घेतला आहे, जे रशियन अर्थव्यवस्था चालू ठेवण्यासाठी आणि क्रेमलिनला राजनैतिक आणि प्रचार समर्थन प्रदान करण्यासाठी महत्त्वपूर्ण आहेत.
गेल्या आठवड्याच्या शिखर परिषदेत, शी यांनी युक्रेनसाठी शांतता योजना प्रस्तावित केली जी टीकाकार म्हणतात की रशियाच्या मागण्या मोठ्या प्रमाणात प्रतिबिंबित करतात.
शिखर परिषदेत, शी यांनी पुतिन यांना ऑफर केलेल्या लाइफलाइनच्या बदल्यात चीनला रशियन अर्थव्यवस्थेत पूर्ण प्रवेश देण्यात आला, परंतु त्या बदल्यात थोडेसे मूर्त अतिरिक्त रशियन समर्थन.
"चीन-रशियन संबंध बीजिंगच्या बाजूने खूप विस्कळीत आहेत," वार्ड म्हणाले. ते द डिसिसिव्ह डिकेड आणि ए व्हिजन फॉर चायनाज व्हिक्टरीचे लेखकही आहेत.
"दीर्घकाळात, संबंधांमधील शक्तीचे असंतुलन हे त्यांच्या अपयशाचे मुख्य कारण आहे आणि चीनचे उत्तरेकडील "सामरिक भागीदार" वर ऐतिहासिक दावे आहेत.
शिखर परिषदेदरम्यान, शी यांनी मध्य आशियातील माजी सोव्हिएत प्रजासत्ताकांची बैठक बोलावून आपले वर्चस्व सिद्ध केले, ज्याला क्रेमलिनने आपल्या प्रभावाच्या क्षेत्राचा भाग मानले आहे, एएफपीने वृत्त दिले आहे.
पुतिनच्या प्रतिसादामुळे बीजिंग संतप्त झाले, ज्याने आठवड्याच्या शेवटी बेलारूसमध्ये अण्वस्त्रे तैनात करण्याची योजना जाहीर केली, काही दिवसांपूर्वी प्रसिद्ध झालेल्या चीनबरोबरच्या संयुक्त निवेदनाच्या थेट विरोधाभासात. मॉस्कोमधील अमेरिकेचे माजी राजदूत मायकल मॅकफॉल यांनी या निर्णयाला शी यांच्यासाठी “अपमानास्पद” म्हटले आहे.
युरेशिया ग्रुपचे विश्लेषक अली विन म्हणाले की, युक्रेन आणि त्याच्या मित्र राष्ट्रांविरुद्ध रशियाच्या वारंवार आण्विक धमक्या हे रशिया आणि चीनमधील तणावाचे एक स्रोत आहेत. ते म्हणाले की त्यांनी श्री शी यांना "अस्वस्थ स्थितीत" ठेवले कारण त्यांनी मध्यस्थ म्हणून काम करण्याचा प्रयत्न केला. संघर्षात
परंतु या तणावानंतरही, रशिया-चीन युती कायम राहण्याची शक्यता आहे कारण पुतिन आणि शी हे जगातील सर्वोच्च महासत्ता म्हणून अमेरिकेच्या स्थितीवर खूप नाराज आहेत.
"असे दिसते की अमेरिकेच्या प्रभावाविषयी सामान्य असंतोष, जो त्यांच्या शीतयुद्धानंतरच्या भागीदारीचा कणा आहे, वेगाने वाढेल," विनने इनसाइडरला सांगितले.
“रशियाला चीनबरोबरच्या वाढत्या विषमतेबद्दल जितका राग आहे, त्याला माहित आहे की त्याला सध्या अमेरिकेशी संबंध ठेवण्याचा कोणताही मार्ग नाही, त्याला बीजिंगला आपल्या बाजूने ठेवणे आवश्यक आहे जेणेकरून वाईट होऊ नये. त्याच्या पुढील आक्रमणाविरुद्ध जगातील दोन महत्त्वाच्या शक्ती एकत्र आल्या आहेत,” तो म्हणाला.
ही परिस्थिती शीतयुद्धाच्या सुरुवातीच्या दशकांसारखीच आहे, जेव्हा रशिया आणि चीनमधील कम्युनिस्ट राजवटींनी लोकशाही युनायटेड स्टेट्स आणि त्याच्या सहयोगींच्या सामर्थ्यात संतुलन राखण्याचा प्रयत्न केला.
"जोपर्यंत ही दोन नव-एकसंध राज्ये युरोप आणि आशियाचा नकाशा पुनर्लेखन करण्यावर लक्ष केंद्रित करतात तोपर्यंत ते एकत्र राहतील," वॉर्ड म्हणाले.
पण आता महत्त्वाचा फरक असा आहे की पॉवर डायनॅमिक बदलले आहे आणि 1960 च्या दशकात जेव्हा रशियन अर्थव्यवस्था मजबूत होती तेव्हा चीनने आता रशियन अर्थव्यवस्थेच्या आकारमानाच्या 10 पट आहे आणि तंत्रज्ञानासारख्या क्षेत्रात अव्वल स्थानी झेप घेतली आहे.
दीर्घकाळात, जर रशियाच्या साम्राज्यवादी महत्वाकांक्षा उधळल्या गेल्या आणि जागतिक महासत्ता बनण्याच्या चीनच्या योजना युनायटेड स्टेट्स आणि त्याच्या मित्र राष्ट्रांनी रोखल्या तर, दोन्ही देशांमधील मतभेद त्यांना फाटू शकतात, असे वार्ड म्हणाले.
"चीन देशावर आपली पकड मजबूत करत नाही तोपर्यंत यापैकी काहीही दीर्घकाळ चांगले होणार नाही," वार्ड म्हणाले.
पोस्ट वेळ: जुलै-12-2023